STANOWISKO KOMITETU ROZWOJU CZŁOWIEKA
VI WYDZIAŁU NAUK MEDYCZNYCH POLSKIEJ AKADEMII NAUK
W SPRAWIE OPIEKI MEDYCZNEJ
NAD MŁODOCIANYMI (adolescents) Z CHOROBAMI PRZEWLEKŁYMI
W OKRESIE PRZECHODZENIA
Z OPIEKI PEDIATRYCZNEJ DO SYSTEMU OPIEKI NAD DOROSŁYMI

Stan obecny

Obecnie działający system opieki zdrowotnej w Polsce zakłada rozdzielenie dwóch obszarów opieki medycznej na działalność związaną z pediatrią (i jej podspecjalnościami), obejmującymi opieką chorych do 18 roku życia oraz działalność związaną z interną (i jej podspecjalnościami), obejmującymi opieką chorych powyżej 18 roku życia. Decyzja Narodowego Funduszu Zdrowia dotycząca finansowania leczenia powoduje w swoich skutkach ustanie refundowania świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez ośrodki pediatryczne u osób powyżej 18 roku życia i uruchomienie automatycznego przekazywania młodocianych pacjentów z przewlekłymi schorzeniami do opieki w ośrodkach internistycznych, zaraz po przekroczeniu metrykalnej granicy wieku 18 lat.
Zjawisko to jest potencjalnie niekorzystne w odniesieniu do wielu grup młodocianych pacjentów z przewlekłymi schorzeniami narządowymi. Dotyczy to między innymi pacjentów z chorobami nowotworowymi, reumatologicznymi, kardiologicznymi, chorych dializowanych i po transplantacjach narządów, pacjentów z rzadkimi chorobami metabolicznymi. Wieloletni przebieg choroby (niekiedy od urodzenia), specyfika szczegółowej opieki pediatrycznej rozwiązującej także problemy psychologiczne, socjalne i ogólnorozwojowe pacjenta powodują, że nagłe przejście do systemu opieki ukierunkowanego na osoby dorosłe, samodzielne i odpowiadające za swoją terapię oraz osobiste przestrzeganie zaleceń bywa szokiem dla młodocianego pacjenta i powoduje niekorzystne konsekwencje, skutkujące pogorszeniem stanu zdrowia i niekiedy utratą efektów wieloletniej pracy klinicznej pediatrów.
W wyjątkowo trudnej sytuacji są pacjenci z patologiami wielonarządowymi, wymagający współdziałania wielu specjalistów. Nawet uzyskanie tymczasowej zgody płatnika na przedłużenie opieki w ośrodkach pediatrycznych powoduje, że u tego samego chorego w jednych sprawach chcą (i mogą) wypowiadać się specjaliści pediatrzy, ale w pozostałych już tylko specjaliści sprawujący opiekę nad populacją dorosłych. Trudności z rozliczeniem hospitalizacji tych chorych wynikają z faktu, że podstawą do płatności świadczenia przez NFZ jest numer PESEL a więc wiek pacjenta.
W wielu przypadkach przewlekłe schorzenie narządowe powoduje istotne opóźnienie rozwoju psycho-fizycznego. Metrykalnie „dorosły" pacjent o wyglądzie, budowie ciała i psychice dziecka zderza się z obcym i z jego punktu widzenia nieprzyjaznym światem systemu opieki dla dorosłych. Skutkuje to nieprzestrzeganiem zaleceń, powikłaniami terapii i pogorszeniem stanu zdrowia.