W dniu 26.04.2022r. odbyło się nadzwyczajne posiedzenie plenarne Komitetu Rozwoju Człowieka PAN, w formule hybrydowej (stacjonarno-zdalnej). W spotkaniu uczestniczyło 10 (z 14) członków Komitetu, w tym 8 osób zdalnie, 2 osoby stacjonarnie. Pozostali czterej członkowie Komitetu nie mogli uczestniczyć w obradach, z uwagi na inne zobowiązania. 

Program posiedzenia obejmował:

1. Dr hab. n. med. Ernest Kuchar - Kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym WUM, przedstawił porównawczą analizę aktualnej sytuacji epidemiologicznej w Polsce i na Ukrainie. Trudność w ocenie stanu zdrowotności obu społeczeństw, spowodowana jest głównie brakiem wiarygodnych danych statystycznych, wynikającym z niepełnej sprawozdawczości. Zwraca uwagę niska wyszczepialność populacji ukraińskiej, związana z brakiem wiedzy na temat istotnej roli wakcynacji w profilaktyce zdrowotnej, brakiem zaufania do szczepień i obawami przed negatywnymi skutkami szczepionek. Niepokojące są w tym kontekście doniesienia o pojedynczych przypadkach poliomyelitis, a także o wzroście zachorowań wywołanych wirusem HIV i prątkami gruźlicy – w tym lekoopornymi. Przewidywany jest wzrost liczby zachorowań na odrę. W prognozowaniu zagrożeń należy uwzględnić spodziewane pogorszenie warunków sanitarnych na Ukrainie, a także złą infrastrukturę lokalnej ochrony zdrowia.
2. Prof. Teresa Jackowska – Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii, Kierownik Kliniki Pediatrii CMKP, przedstawiła prezentację pt: „Szczepienia u dzieci w obliczu aktualnego kryzysu zdrowotnego". Zwrócono uwagę na nowe problemy, przed którymi staje polska służba zdrowia w obliczu wzrostu liczby pacjentów pediatrycznych wywołanego napływem dzieci uchodźców, obserwowanego wzrostu zachorowań na grypę, zwiększonej liczby infekcji rotawirusowych, RSV oraz pojawienia się jednostek chorobowych rzadko już widywanych w populacji polskiej, jak np. odra, glistnica. W tym kontekście z naciskiem podkreślono konieczność realizacji szczepień ochronnych wśród dzieci polskich oraz rozpowszechnienia szczepień wśród uchodźców. Pozytywnym sygnałem jest wprowadzenie obowiązku szczepień dla dzieci migrantów przebywających w Polsce powyżej 3. miesięcy. Podkreślono jednak brak akceptacji wśród obywateli Ukrainy nie tylko szczepień ochronnych, ale także innych działań profilaktycznych, np. badań przesiewowych czy podaży witaminy K. Porównano polski i ukraiński kalendarz szczepień, podkreślając niedociągnięcia tego ostatniego. Wobec braku dokumentacji medycznej u większości pacjentów ukraińskich, decyzje co do szczepień pozostawiono w gestii lekarzy POZ. Położono także nacisk na realizację szczepień wśród pracowników służby zdrowia, ale także opiekunów, nauczycieli - w tym przeciwko pałeczkom krztuśca, wirusom grypy, odry, SARS-CoV-2. Zwrócono uwagę na słabe strony polskiego programu profilaktyki zdrowotnej, jak wycofanie wezwań na szczepienia ochronne, brak nowszych/skojarzonych szczepionek w kalendarzu obowiązkowym, brak refundacji szczepionek zalecanych. W podsumowaniu wysunięto wnioski: 1) Wprowadzenie szczepionek 6 w 1. 2) Wprowadzenie szczepionek przeciwko pneumokokom dla grup ryzyka. 3) Wprowadzenie szczepień przeciwko HPV. 4) Bezpłatne szczepienie przeciwko wirusom grypy u dzieci. 5) Bezpłatne szczepienie przeciwko wirusom grypy i pałeczkom krztuśca u ciężarnych. 6) Elektroniczne monitorowanie realizacji szczepień w Polsce (e-karta szczepień). W dyskusji podkreślono kolejny istotny problem związany z napływem ludności ukraińskiej z problemami onkologicznych i wysokospecjalistycznymi. Zasygnalizowano obserwowane przypadki cięższego przebiegu ospy wietrznej, zakażeń jelitowych czy grypy. Zwrócono uwagę na niedobór oddziałów zakaźnych w Polsce, jak również brak w oddziałach pediatrycznych izolatek i sal jednoosobowych.
3. Omówienie terminu i tematyki kolejnego posiedzenia Komitetu Rozwoju Człowieka zaplanowanego na 14.VI.2022r. Planowane jest omówienie przez zespół Uniwersyteckiego Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM, pod kierownictwem Prof. Mirosława Wielgosia, zagadnień diagnostyki i terapii płodu. 
4. W części poświęconej sprawom organizacyjnym, ponowiono propozycję powrotu do stacjonarnej formy kolejnych posiedzeń Komitetu. Omówiono szczegóły nowej formy oceny działalności Komitetów PAN, która obejmować będzie lata 2020-2021. Przewodniczący Komitetu poinformował o planowanej niebawem publikacji Prof. Marcina Moniuszko (Uniwersytet Medyczny w Białymstoku) i Dr inż. Konrada Wojdana (Transition Technologies Science) na temat generowania algorytmów i zastosowaniu sztucznej inteligencji w medycynie, co było tematem posiedzenia plenarnego KRCz w dniu 09.03.2021r. 
5. W wolnych wnioskach wysunięto propozycję poparcia przez Komitet Rozwoju Człowieka PAN,  w/w wniosków i stanowiska Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego oraz Konsultanta Krajowego do spraw Pediatrii – dotyczących szczepień ochronnych.  Przewodniczący Komitetu zwrócił się do członków z prośbą o zgłaszanie propozycji dalszych planów działalności Komitetu.

Prof. dr hab. Sergiusz Jóźwiak
Przewodniczący Komitetu Rozwoju Człowieka PAN